હું જેમ જેમ તારો દીવાનો થતો ગયો-
બસ એમ એમ મારો જમાનો થતો ગયો.
એનો થતો ગયો અને આનો થતો ગયો,
કોને ખબર હું કેમ બધાનો થતો ગયો !
આપી છે તારી પ્રીતે નજરને વિશાળતા,
...તારો થયા પછી હું ઘણાનો થતો ગયો.
વ્યક્તિત્વ ઓગળી ગયું તારા વિચારમાં,
મોટા થવાની સાથ હું નાનો થતો ગયો.
કેવી અસર થઈ છે મને તારા સંગની-
જાણે કે હું જ મારા વિનાનો થતો ગયો ....

chadhta suraj dhire dhire -QAWWALIE

Aaj Jawani paritrane waale kal pachtayega
Aaj Jawani paritrane waale kal pachtayega
Chadhta suraj dhire dhire dhlta hai dhal jaayega!
Dhal jayegaaaaaaaaaa
Dhal jayegaaaaaaaaaa

Tu yahaan Musafir hai Ye saraaye Paani hai
Chaar roz ki mahima Teri jindagani hai
Dhan jamin jarjewar kuch na saath jayega
Khali haat aaya hai Khali haat jayega
Jaaankar bhi anjaana ban raha hai diwane
Apni umar paanipar Tan raha hai Diwane
Kiskadar tu khoya hai iss jaha ke mele me
Tu khuda ko bhula hai Khattke iss Jhamele me
Aajtak ye dekha hai panewala khota hai
Jindagi ko jo samja jindagipe rota hai
Mitnewaali Duniya ka Eeytabar karta hai
Kya samaj ke tu Aakhir isse pyar karta hai
Aapni ab ki fikro me jo bhi hai wo ulzha hai
Jindagi hakikat me kya hai kaun samjha hai

Aaj samajleeeeeee
Aaj samajle kal ye mauka hat na phir aayega
O Gaflat ke nind me sonewale dhoka khayga
Chadhta suraj dhire dhire dhlta hai dhal jaayega!
Dhal jayegaaaaaaaaaa
Dhal jayegaaaaaaaaaa


Maut ne jamane ko ye sama dikha dala
Kaise Kaise rustam ko Khak me mila dala
Yaad rakh sikandar ke honsale to aali the
Jab gaya tha duniya se dono haat Khaali the
Ab na wo haalaku hai aur na uske saathi hai
Chang juwoporas hai aur na uske haati hai
Kal jo tanke chalte the aapni shaanoshaukat par
shamma tak nahi jalti aaj unki turbat par
Adna hoya aala ho sab ko laut jaana hai!
Muflisotawangar ka kabr hi thikana hai

Jaisi karniiiiiiiiiiiiiiiii
Jaisi karni waisi bharni
Aaj kiya kal payega
Sar ko uthake chalnewala
Ekdin thokar khayega
Chadhta suraj dhire dhire dhlta hai dhal jaayega!
Dhal jayegaaaaaaaaaa
Dhal jayegaaaaaaaaaa


Maut sabko aani hai kaun isse chuta hai
Tu faana nahi hoga ye khayal jhuta hai
Saans tut te hi sab rishte tut jayenge
Baap, ma,behen,biwi,bacche chut jayenge
Tere jitne hai bhaai Waqt ka chalan denge
Chhin kar teri daulat do hi gaz kafan denge
Jinko aapna kehta hai kab ye tere saathi hai
Kabr hai teri manzil Aur ye Baarati hai
laake kabr me tujhko martapak dalenge
aapne hato se tere muh pe khak dalenge
Teri sari ulfat ko khaak me mila denge
Tere chahnewale kal tujhe bhula denge
isliye ye kehta hu khub sochle dil me
kyu fasaye baitha hai jaan apni mushkil me
karr gunaho pe tauba aage waqt sambhal jaye
Dum ka kya bharosa hai jaane kab nikal jaye

Mutthi Bandhke aanewaleeeeeeeeeeeeeeeee
Mutthi badhke aanewale haath pasare jayega
Dhandaulat jahgirse tune kya paya kya payega
Chadhta suraj dhire dhire dhlta hai dhal jaayega!
Dhal jayegaaaaaaaaaa
Dhal jayegaaaaaaaaaa

જીવન

જીવન છે ટ્રેનનો ડબ્બો,સાથી મળે રસ્તે રસ્તે,
કોઈ લાંબો સાથ દે,કોઈ છોડી અધવચ્ચે,

જે મળ્યું હતું મને ,તે તકદીર માં હતું મારા ,
જે ના મળ્યું મને ,તેને ભૂલીને જીવતો રહ્યો હું,

જીવનમાં મહોબત છે અને વફાદારી પણ છે ,
નથી તકદીરમાં મારા,આમાંની ક્યાં કોઈ વાત છે,

જીવન છે સુખ દુખનો ઓટલો.સુખ કે દુખ મળે સૌ ને,
ક્યારેક મળે દુખનો તડકો, ક્યારેક સુખ મળે કોઈક ને

કંચન કાયા ઘડેલા ડોલે રે દીવડા

કંચન કાયા ઘડેલા ડોલે રે દીવડા,
તેજુના ભર્યા રે ભંડાર
ટમકંતા મલકંતા સોહે રે સોહામણા,
જાણે વરણાગી વણઝાર!

કાચા રે કોડિયે જાણે કાયા એની મલકે,
છાયા રે ભાળીને ઓલ્યા અન્ધારા સરકે.
અજવાળી અવનીને અજવાળે અમ્બરને,
અજવાળે અન્તર પગથાર.
…કંચન કાયા ઘડેલા.

જમુનાના જળના એ ઝૂલતા ઝૂલણિયા,
તરતા તરંગે કરતા દેવના દરશનિયા.
શીતલ સમીર લહેરે લહેરાતા લાડકડા,
ઝબકંતા હીરલા શા હાર.
…કંચન કાયા ઘડેલા.

કહું છું જવાનીને, પાછી વળી જા …….

કહું છું જવાનીને, પાછી વળી જા
કે ઘડપણનું ઘર મારું આવી ગયું છે
મનને ન ગમતું ઘડપણનું ડહાપણ
પણ તન તારું સગપણ ભુલાવી રહ્યું છે

મનની સ્થિતિ હમેશા આશિક રહી છે
કાલે જ મેં કોઇને માશુક કહી છે
ફરી પાછા મળશું પાગલ થવાને
હમણા તો ડહાપણ ભઇ સતાવી રહ્યું છે

મુહોબ્બત તો મારો હક છે જનમનો
સાકી હતો ને રહ્યો છું સનમનો
ઘડપણને કહું છું કે માફી દઇ દે
મુહોબ્બતથી મુજને ભઇ ફાવી ગયું છે

માનવ ન થઇ શક્યો

માનવ ન થઇ શક્યો તો એ ઇશ્વર બની ગયો.

જે કંઇ બની ગયો, એ બરાબર બની ગયો.

વર્ષો પછી મળ્યાં તો નયન ભીનાં થઇ ગયાં.

સુખનો પ્રસંગ શોકનો અવસર બની ગયો.

જ્યારે કવિતા લખવાનું ઇશ્વરને મન થયું

ત્યારે હું એના કાવ્યના અક્ષર બની ગયો.

રસ્તામાં એટલી બધી ખાધી છે ઠોકરો

મંઝિલ સુધી પહોંચતા પગભર બની ગયો

એ મુજને રડતો જોઇને ખુદ પણ રડી પડ્યાં.

મારો જ પ્રશ્ન એમનો ઉત્તર બની ગયો.

ઉંચકી રહ્યો ગઝલની ઇમારતના ભારને

એને નમન જે પાયાનો પથ્થર બની ગયો

છે આજ મારા હાથમાં મહેંદી ભરેલ હાથ,

મારો ય હાથ આજ તો સુંદર બની ગયો.

‘આદિલ’ના શેર સાંભળી આશ્ચર્યથી કહ્યું:

ગઇ કાલનો આ છોકરો શાયર બની ગયો.

Mora Piya Mo Se Bolat Naahin

Piya .. Mora .. Piya .. Mora Piya ..
Mora Piya Maanat Nahin .. Mora Piya ..

Mora Piya Mo Se Bolat Naahin
Mora Piya Mo Se Bolat Naahin
(Nothing Without You, Just Look At Me Please, Say Something)
Dwaar Jiya Ke
(Why Don't You Speak To Me, You Are All Like Me)
Ooo Dwaar Jiye Ke Kholat Naahin
Mora Piya Mo Se Bolat Naahin
Mora Piya Mo Se Bolat Naahin

Darpan Dekhun, Roop Niharun
Hoo Darpan Dekhun, Roop Niharun
Aur Sola Shringaar Karun
Phir Nazariya Baitha Bairi
Kaise Ankhiyan Chaar Karoon
Koi Jatan Ab, Hoo Oi Jatan Ab Kaam Na Aave
Uss Kach Sohat Naahin
Mora Piya Mo Se Bolat Naahin
Mora Piya Mo Se Bolat Naahin

Hamari Ik, Muskaan Pe Woh Toh
Haan Hamari Ik, Muskaan Pe Woh Toh Apni Jaan Lutaata Tha
Jag Bisra Ke Aanthon Pehariya, More Hi Gun Gata Tha
Baagai Ka Oo Baagai Ka Koyi Sautan Ho Ke Mora Kuch Baawat Naahin
Mora Piya Mo Se Bolat Naahin
(Say Something, Why Don't Youspeak To Me, Look At Me)
Raajneeti Lyrics At Www.Moviehattan.Com
Mora Piya Mo Se Bolat Naahin

Dwaar Jiya Ke
(Just Speak To Me Please)
Ooo Dwaar Jiye Ke Kholat Naahin
(Don't You Know I Just Can't Live Without You)
(Mora Piya Mo Se Bolat Naahin...) .... 5

Chahta Dil Tumko

Palkon Main Tum, Meri Neendon Main Tum
Mere Khawabon Main Tum, Bas Tum
Yadon Main Tum, Mere Waadon Main Tum
Meri Aati Jaati Saanson Main Ho Tum

Palkon Main Tum, Meri Neendon Main Tum
Mere Khawabon Main Tum, Bas Tum
Yadon Main Tum, Mere Waadon Main Tum
Meri Aati Jaati Saanson Mein Ho Tum
I Love You

Chahta Kitnaa Tumko Dil Tum Nahen Jaanatey
Kya Hai Mere Dil Ki Mushkil Tum Nahi Jantey
Chahta Kitna Tumko Dil Tum Nahen Jaanatey
Kya Hai Mere Dil Ki Mushkil Tum Nahi Jaantey
Aisa Ehsaas Dharkan Mein Kabhi Pehle Na Jaaga Tha
Chahta Kitna Tumko Dil Tum Nahin Janatey
Kya Hai Mere Dil Ki Mushkil Tum Nahi Jantey

Everyday You Wanna Do Is
Put Your Lips Just Kiss, Place, Is This
Feeling Of Togetherness Right Here, Right Now
Its Where We Are Girl
Its Feel Like Caring Is So Beautiful
The Smile Upon Your Face Is Magical
I Pray To God Ke
Come To Me, Come To Me Now
Bcoz Girl You Are My Destiny

Tumse Mili Is Tarah Se Nazar
Main Hosh Mein Bhi Raha Bekhbar
Tumse Mili Is Tarah Se Nazar
Main Hosh Mein Bhi Raha Bekhbar
Chha Gaya, Chha Gaya Ajanabi Sa Nashaa
Chahta Kitna Tumko Dil Tum Nahen Janatey
Kia Hai Mere Dil Ki Mushkil Tum Nahi Jaantey
Aisaa Ehsaas Dharkan Main Kabhi Pehley Na Jagaa Tha

Is Zindagi Ka Sabab Maan Loo
Sajda Karoon Tumko Rab Maan Loo
Is Zindagi Ka Sabab Maan Loo
Sajda Karoon Tumko Rab Maan Loo
Keh Raha, Keh Raha Saanson Ka Silsila

Palkon Mein Tum, Meri Neendon Mein Tum
Mere Khwabon Mein Tum, Bas Tum
Yadon Mein Tum, Mere Waadon Main Tum
Meri Ati Jati Saanson Main Ho Tum

Chahta Kitna Tumko Dil Tum Nahin Janatey
Kia Hai Mere Dil Ki Mushkil Tum Nahi Jaantey
Aisaa Ehsaas Dharkan Main Kabhi Pehle Na Jaaga Tha

"एक भी आँसू न कर बेकार"

एक भी आँसू न कर बेकार जाने कब समंदर मांगने आ जाए! पास प्यासे के कुआँ आता नहीं है यह कहावत है, अमरवाणी नहीं है और जिस के पास देने को न कुछ भी एक भी ऐसा यहाँ प्राणी नहीं है कर स्वयं हर गीत का श्रृंगार जाने देवता को कौनसा भा जाय! चोट खाकर टूटते हैं सिर्फ दर्पण किन्तु आकृतियाँ कभी टूटी नहीं हैं आदमी से रूठ जाता है सभी कुछ पर समस्यायें कभी रूठी नहीं हैं हर छलकते अश्रु को कर प्यार जाने आत्मा को कौन सा नहला जाय! व्यर्थ है करना खुशामद रास्तों की काम अपने पाँव ही आते सफर में वह न ईश्वर के उठाए भी उठेगा जो स्वयं गिर जाय अपनी ही नज़र में हर लहर का कर प्रणय स्वीकार जाने कौन तट के पास पहुँचा जाए

ઊંચી તલાવડીની કોર

ઊંચી તલાવડીની કોર પાણી ગ્યા’તાં

પાણી ભરતા રે જોયો કાચબો

બોલે અષાઢીનો મોર પાણી ગ્યા’તાં

પાણી ભરતા રે જોયો કાચબો.

ગંગા જમની બેડલું ને કીનખાબી ઇંઢોણી

નજરું ઢાળી હાલું તો’ય લાગે નજરું કોની

વગડે ગાજે મુરલીના શોર, પાણી ગ્યા’તાં

પાણી ભરતા રે જોયો કાચબો.

ઊંચી તલાવડીની કોર પાણી ગ્યા’તાં

પાણી ભરતા રે જોયો કાચબો

જેવી તેવી વાત નથી

માણસ જેવો માણસ ક્ષણમાં ધુમાડો થઈ જાય એ કંઈ જેવી તેવી વાત નથી,
ઘરઘર રમતાં પળમાં કોઈ પૂર્વજ થઈ પૂજાય એ કંઈ જેવી તેવી વાત નથી.

વીતી પળના પડછાયાને પકડી રાખે ફ્રેમ,
કાચ નદીને પેલે કાંઠે કંકુ, કંકણ, પ્રેમ.
તારીખિયાને કોઈ પાને સૂરજ અટકી જાય એ કંઈ જેવી તેવી વાત નથી.

હથેળીઓની વચ્ચે એના ગુંજ્યા કરશે પડઘા,
હૂંફાળા એ સ્પર્શ ત્વચાથી શ્વાસ જાય કે અળગા.
ઘડી પહેલાં જે ઘર કહેવાતું દીવાલો કહેવાય એ કંઈ જેવી તેવી વાત નથી.

સૂરજનો અજવાસ ગોખમાં દીવો થઈને થરકે,
સ્તબ્ધ ઊભેલી રેતશીશીમાં રેત હવે નહીં સરકે.
પાંપણ ઉપર દર્પણ જેમ જ ઘટનાઓ તરડાય એ કંઈ જેવી તેવી વાત નથી.

મેંદી તે વાવી માળવે ને….

મેંદી તે વાવી માળવે ને
એનો રંગ ગયો ગુજરાત રે
મેંદી રંગ લાગ્યો રે

નાનો દિયરડો લાડકો જે,
કંઇ લાવ્યો મેંદીનો છોડ રે … મેંદી …

વાટી ઘૂંટીને ભર્યો વાટકો ને
ભાભી રંગો તમારા હાથ રે … મેંદી …

હે… લાંબો ડગલો, મૂછો વાંકડી, શિરે પાઘડી રાતી
બોલ બોલતો તોળી તોળી છેલછબીલો ગુજરાતી
હે.. તન છોટુ પણ મન મોટું, છે ખમીરવંતી જાતી
ભલે લાગતો ભોળો, હું છેલછબીલો ગુજરાતી

હાથ રંગીને વીરા શું રે કરું?
એનો જોનારો પરદેશ રે … મેંદી …

મેંદી તે વાવી માળવે ને
એનો રંગ ગયો ગુજરાત રે
મેંદી રંગ લાગ્યો રે.

આખા નગરની જલતી દીવાલોને

આખા નગરની જલતી દીવાલોને કળ વળે,
ક્યારેક મોડી સાંજે બે માણસ ગળે મળે.

ઇચ્છા વિશે મેં ગ્રંથ લખ્યો એક વાક્યમાં,
ઇચ્છાનું એવું છે કે ફળે યા ન પણ ફળે.

વંઠી ગયેલો ગાંધીજીનો વાંદરો હવે,
બહેરો બન્યાનો ડોળ કરી સઘળું સાંભળે.

એક જ રીતે ગુમાવેલ માણસ ફરી મળે,
ઘડિયાળ ઊંધી ચાલવા માંડે જો આ પળે.

સાચું કહું તો તારી લપસણી લટો સિવાય,
વહેતા પવનને ક્યાંય ઉતારો નહીં મળે.

બીજાઓ વાંચે તો ય અદેખાઇ આવશે,
ચીતરું નહીં હું નામ તારું કોઇ પણ સ્થળે.

હું જાણું

હું જાણું : જન્મ્યા કે મરણસમું કૈં નક્કી ન બીજું
મનુષ્યે વ્હાલાના મરણ થકી ટેવાવું જ રહ્યું
બને તો મૃત્યુને શિવ-વર કહી ગાવું ય રહ્યું :

પરંતુ પૃથ્વીને મરણ હજી કોઠે નથી પડ્યું !
નવું ના, મૃત્યુ મેં વળી વળી દીઠું છે અહિ થકી
જતું ધોરી રસ્તે જીવનતણી ખાંધે ચઢી ચઢી
(અને જોવા જેવી બીજી ચીજ અહિ છે ય કંઇ તે?)

બધી વેળા થોડો વધુ વધુ રહ્યો ફિલસૂફ બની
પરંતુ મૃત્યુ રે સ્વજનનું, શિરચ્છત્ર સરખા
સદા જોયા વ્યાપ્યા નભનું, અમ ગેહે જ? વસમું

છયે કોઠે જીતી ફિલસૂફી અહિ સપ્તમ ગઢે
જતી હારી, હાવાં અવ સુદૂરથી પત્ર લખતાં
મને વીંધે શૈયા સ્મૃતિશરની - દેશો ન ઠપકો
નિરાંતે ઓ મારાં નયન, અહિ એકાંત ટપકો.

जय माधव मदन मुरारी

जय माधव मदन मुरारी,

जय केशव कलिमल्हारी.

सुन्दर कुंडल नयन विशाला,

गले सोहे वैजन्तिमाला,

या छबीकी बलिहारी,

जय माधव मदन मुरारी.

कबहूँ लूट लूट दधि खायो,

कबहूँ मधुवन रस रचायो,

नाचत बिपिन बिहारी,

जय माधव मदन मुरारी.

करुना कर द्रोपदी उगारी,

पट में लिपट गए बनमाली,

निरख रहे नर नारी,

जय माधव मदन मुरारी.

जय माधव मदन मुरारी,

जय केशव कलिमल्हारी.

લાગશે કેવું તને?

પાંદડાં ખરશે, ખખડશે, લાગશે કેવું તને?
શ્વાસના રસ્તા અટકશે, લાગશે કેવું તને?

આવશે, મોજાં ઉછળતા આવશે, ભીંજાચશે
ચામડી બળશે, ચચરશે, લાગશે કેવું તને?

પોપડાં બાઝી જશે, ને રંગ પણ ઉપટી જશે,
લોહીનો ઉન્માદ ઘટશે, લાગશે કેવું તને ?

આવશે પાછોતરા વરસાદની મૌસમ હવે,
બુંદ તું એક એક ગણશે, લાગશે કેવું તને ?

નિત્યના અંધારનો ઇર્શાદ તું હિસ્સો થશે,
દ્રશ્યથી બાકાત બનશે, લાગશે કેવું તને ?

રાહ ભૂલ્યો આ માનવી ?

ભાઈચારા કેરા એ ભાવો ભૂલી
આજે કેમ ક્રુર થયો આ માનવી ?

વિશ્વાસ કેરા સદા ફરતાં વહાણો
આજે કેમ દગાખોર થયો આ માનવી ?

સદ્ પવૃતિ કેરા એવાં ચાલતા મીશન
આજે કેમ હીંસક થયો આ માનવી ?

લાગણીઓ થકી સંસારમાં સદા રત
ફરજોના નામે કેમ નિસ્ઠુર થયો આ માનવી ?

ધર્મ ના નામે સદા સદાવૃત ચલાવતો
આજે કેમ બહુ કંજુસ થયો આ માનવી ?

અહીંસા પરમો ધર્મને સદા માનતો
આજે કેમ હિંસા જગાવતો થયો આ માનવી ?

નારી તું નારાયણી એમ બીરદાવતો
આજે કેમ નજર બગાડતો થયો આ માનવી ?

મથી મથી થાક્યું સદા મન મારૂં
આજે આમ કેમ કરી રહ્યો આ માનવી ?

સલામ સૌને !

અમે આજ તો ફરવા ચાલ્યાં....
સલામ સૌને !
કર ઝાલીને એક્મેકના ફરવા ચાલ્યાં....
સલામ સૌને !

કૈંક દિનોથી દોપગ-ચોપગને ન્યાળી ને
કૌતુક ન્યારું ધરતીખોળે સંચરવાનું
રોમ રોમમાં છલકાતું 'તું !
નીલગગનમાં તરતાં ભાળી પંખીગણને
પવનપાવડી પર બેસીને અધ્ધર ઊંચે
ચડવાનું મનમાં થાતું'તું !
આશિષ તાત તણી પામીને
ફેરફુદરડી ફરવા ચાલ્યાં....
સલામ સૌને !

ધમ્મકપીળી ધજા બનીને
હરખભેર જાતરને પંથે
ધારી પીઠી અંગઅંગમાં
ધરણીધરને અહો અનંતે
અમે આજ ભૈ વરવા ચાલ્યા,
ધન્ય આયખું કરવા ચાલ્યા....
સલામ સૌને !
કાયા ક્લાંત વિદીર્ણ વિસર્જિત
ધરતી થઈ ધરતી માં ભળશે
અને ફરીથી હર્યાભર્યાં કૈં
વૃક્ષ સ્વરૂપે કાલે ફળશે !
પાછાં શાખારૂઢ થઈને
મર્મરથી જગ ભરવા ચાલ્યાં....
સલામ સૌને !

ભવાઈ આ માનવીની

અજબ કાચિંડા જેવો દેખાય આ માનવી
વાતે વાતે રંગ બદલતો જણાય આ માનવી
ચહેરા પર મુખવટા પહેરનારો આ માનવી
નથી જે તે બની બતાવનારો આ માનવી
જાણે છતાં અજાણ બની રહેનારો આ માનવી
સચ્ચાઈને પણ જુઠમાં ખપાવનારો આ માનવી
પ્રમાણીક્તા ને પેટીમાં પૂરનારો આ માનવી
ભાળી ભ્રષ્ટોને સ્વાર્થે ભેટી પડનારો આ માનવી
ફરજ-નીષ્ટાને કર્તવ્યની કથા કહેનારો આ માનવી
સ્વાર્થે હોતા હૈ ચલતા હૈ નું રટણ કરનારો આ માનવી
લાગણી-સ્નેહને માયાની વાત કરનારો આ માનવી
રસ્તે પણ એજ જૂઓ કાટા પાથરનારો આ માનવી
બની ધર્મીક, જીવન વીતાવનારો આ માનવી
સંસાર છે હાલ્યા કરે એમ નફ્ફટાઈ કહેનારો આ માનવી
રૂપીયો મંદીરે મુકી લાખો યાચનારો આ માનવી
તારો જ બનાવેલ પ્રભુ તને કેવો બનાવે આ માનવી

તમને સમય નથી...

તમને સમય નથી અને મારો સમય નથી
કોણે કહ્યું કે આપણી વચ્ચે પ્રણય નથી ?

રોકી રહી છે તમને તમારી શરમ અને
મારા સિવાય મારે બીજો કોઈ ભય નથી

વિસરી જવું એ વાત મારા હાથ બહાર છે
ને યાદ રાખવું એ તમારો વિષય નથી

હું ઈંતજારમાં અને તમે હો વિચારમાં
એ તો છે શરૂઆત કંઈ આખર પ્રલય નથી.

આંધળી માનો કાગળ

અમૃત ભરેલું અંતર જેનું, સાગર જેવડું સત્,
પૂનમચંદના પાનિયા આગળ ડોશી લખાવે ખત,
ગગો એનો મુંબઇ કામે;
ગીગુભાઇ નાગજી નામે.

લખ્ય કે માડી ! પાંચ વરસમાં પ્હોંચી નથી એક પાઇ
કાગળની એક ચબરખી પણ, તને મળી નથી ભાઇ !
સમાચાર સાંભળી તારા,
રોવું મારે કેટલા દ્હાડા ?

ભાણાનો ભાણિયો લખે છે કે, ગગુ રોજ મને ભેળો થાય,
દન આખો જાય દાડિયું ખેંચવા રાતે હોટલમાં ખાય,
નિત નવાં લૂગડાં પ્હેરે
પાણી જેમ પઇસા વેરે.

હોટલનું ઝાઝું ખાઇશ મા, રાખજે ખરચી-ખૂટનું માપ,
દવાદારૂના દોકડા આપણે કાઢશું ક્યાંથી, બાપ !
કાયા તારી રાખજે રૂડી,
ગરીબની ઇ જ છે મૂડી.

ખોરડું વેચ્યું ને ખેતર વેચ્યું, કૂબામાં કર્યો છે વાસ,
જારનો રોટલો જડે નહિ તે દી પીઉં છું એકલી છાશ,
તારે પકવાનનું ભાણું,
મારે નિત જારનું ખાણું.

દેખતી તે દી દળણાં-પાણી કરતી ઠામેઠામ,
આંખ વિનાનાં આંધળાંને હવે કોઇ ન આપે કામ,
તારે ગામ વીજળીદીવા,
મારે આંહીં અંધારાં પીવાં.

લિખિતંગ તારી આંધળી માના વાંચજે ઝાઝા જુહાર
એકે રહ્યું નથી અંગનું ઢાંકણ, ખૂટી છે કોઠીએ જાર.
હવે નથી જીવવા આરો,
આવ્યો ભીખ માગવા વારો.

પીયરને પીપળેથી આવ્યું પારેવડું…

પીયરને પીપળેથી આવ્યું પારેવડું,
પારેવડાં ને સોના કેરી ચાંચ રે..
પારેવડાં ને કોઇ ના ઉડાડશો..

મૈયરનું ખોરડું ને મૈયરની ગાવડી,
મૈયરની સામે એક નાની તલાવડી,
એવા મારા મૈયરનું આ રે પારેવડું,
એને આવે ના ઉની આંચ રે..
પારેવડાંને કોઇ ના ઉડાડશો..

એ રે પારેવડાંમાં જનક ને જનેતા,
એ રે પારેવડે મારો ભાઇ..
એ રે પારેવડાંમાં નાનકડી બેનડી,
એ રે પારેવડે ભોજાઇ..
પારેવડાંના વેશમાં આજ મારે આંગણે,
મૈયર આવ્યું સાચો-સાચ રે..
પારેવડાં ને કોઇએ ના ઉડાડશો..

એ રે પારેવડે મારા મૈયરનો મોરલો,
એ રે પારેવડે મારા દાદાજીનો ઓટલો,
એ રે પારેવડું મને જોતું રે વ્હાલથી,
એને કરવા દ્યો થનગન થન નાચ રે..
પારેવડાં ને કોઇ ના ઉડાડશો..

પીયરને પીપળેથી આવ્યું પારેવડું,
પારેવડાં ને સોના કેરી ચાંચ રે..
પારેવડાં ને કોઇ ના ઉડાડશો..

ઊંચી તલાવડીની કોર

ઊંચી તલાવડીની કોર પાણી ગ્યા’તાં
પાણી ભરતા રે જોયો સાહ્યબો

બોલે અષાઢીનો મોર પાણી ગ્યા’તાં
પાણી ભરતા રે જોયો સાહ્યબો.

ગંગા જમની બેડલું ને કીનખાબી ઇંઢોણી
નજરું ઢાળી હાલું તો’ય લાગે નજરું કોની

વગડે ગાજે મુરલીના શોર, પાણી ગ્યા’તાં
પાણી ભરતા રે જોયો સાહ્યબો.

ઊંચી તલાવડીની કોર પાણી ગ્યા’તાં
પાણી ભરતા રે જોયો સાહ્યબો

આપણા મલકના માયાળુ માનવી.....

હે….. હેતાળાં ને મમતાળાં જ્યાં માનવ જોને વસતાં,
હે…..મહેમાનોને માન દઇને હેતથી હૈયું ધરતાં;
પંડ તણાં પાથરણાં થઇ જ્યાં હરખાતાં નર-નારી,
હે…….જગમાં જ્યાં મહેમાનગતિની વાત જ સૌથી ન્યારી.

આપણા મલકના માયાળુ માનવી,
માયા રે મેલીને વહ્યાં આવો મારા મેરબાન,
રિયોને આપણા મલકમાં….કે હાલો….

સાંજ પડેને ગામને પાદર, ગાયો પાછી વળતી;
દુર ભલેને વસતા તોયે, યાદ આવે આ ધરતી;
ગામને કૂવે પાણી સીંચન્તી, પનિહારી નખરાળી;
સરખી સૈયર વળતી ટોળે, વાત કરે મલકાતી.

આપણા મલકમાં ઓઢણ ઓરડા,
ઉચાળા ભરી ઘોડે ચડજો મારા મેરબાન,
રિયોને આપણા મલકમાં….કે હાલો….

વર્ષા માથે ધરતી રૂડી, ઓઢણી લીલી ઓઢે;
પેટિયું રળવા અમ જેવાના, મલક રૂડો છોડે;
વાર-તહેવારે ગામવચાળે, રાસની રંગત જામે;
બાળપણાની ગોઠડી મીઠી, યાદ આવે હૈયાને.

આપણા મલકમાં નવણ કોડિયું,
નાવણિયાં કરી ઘોડે ચડજો મારાં મેરબાન;
રિયોને આપણા મલકમાં….કે હાલો….

રોજ પરભાતે દરના ટાણે, ઘરમાં ગીત ગવાતા;
રાત પડેને માવલડીના, હાલરડાં સંભળાતા;
છાશને રોટલો પ્રેમથી દેતી, રોજ શિરામણ ટાણે;
અમૃત જેવાં લાગે એ તો, માવલડીના હાથે.

આપણા મલકમાં ભોજન લાપસી,
કે ભોજનિયાં કરી ઘોડે ચડજો મારા મેરબાન;
રિયોને આપણા મલકમાં….કે હાલો….

પંખીડાં રે સૌ સાથે રે બેસી, ગીતડાં રૂડાં ગાતાં;
ગીતડાં સુણી માનવીયુંના, હૈયાં રે હરખાતાં;
ભરવસંતે ટહુકે ઓલી, કાળવી કોયલ રાણી;
ઘડિક માથે મોરલો બેસી, બોલતો મીઠીવાણી.

આપણા મલકમાં ઓઢણ ઢોલિયા,
ઓઢણિયાં કરી ઘોડે ચડજો મારા મેરબાન;
રિયોને આપણા મલકમાં….કે હાલો….

હો રંગ રસિયા! ક્યાં રમી આવ્યા રાસ જો

હો રંગ રસિયા! ક્યાં રમી આવ્યા રાસ જો
આંખલડી રાતી ને ઉજાગરો ભારે કીધો

આજ અમે ગ્યા’તા સોનીડાને હાટ જો
આ ઝાલઝૂમણા વહોરતાંને, વ્હાણલાં વાહી ગયાં

હો રંગ રસિયા! ક્યાં રમી આવ્યા રાસ જો
આંખલડી રાતી ને ઉજાગરો ભારે કીધો

આજ અમે ગ્યા’તા મણિયારાને હાટ જો
આ ચૂડલડો ઉતરાવતાં, વ્હાણલાં વાહી ગયાં

હો રંગ રસિયા! ક્યાં રમી આવ્યા રાસ જો
આંખલડી રાતી ને ઉજાગરો ભારે કીધો

આજ અમે ગ્યા’તાં કસુંબીને હાટ જો
આ ચૂંદલડી વહોરતાંને, વ્હાણલાં વાહી ગયાં

હો રંગ રસિયા! ક્યાં રમી આવ્યા રાસ જો
આંખલડી રાતી ને ઉજાગરો ભારે કીધો

આજ અમે ગ્યા’તાં મોચીડાને હાટ જો
આ મોજડિયું મૂલવતાંને, વ્હાણલાં વાહી ગયાં

હો રંગ રસિયા! ક્યાં રમી આવ્યા રાસ જો
આંખલડી રાતી ને ઉજાગરો ભારે કીધો

પૂનમની પ્યારી પ્યારી રાત...

હો.. પૂનમની પ્યારી પ્યારી રાત
મારી પ્રિતમ સાથે છે મુલાકાત, આજ તું ના જાતી…
ના જાતી… ના જાતી…
હો.. પૂનમની પ્યારી પ્યારી રાત ના જાતી…

ચમકે છે નભમાં જેટલાં તારા, સપનાં તે એટલાં મનમાં
આજની આ પૂનમ છે જેવી રૂપાળી, એવું જ રૂપ મારા તનમાં
જોજે થાયે ન આજે પ્રભાત, મારી પ્રિતમ સાથે છે મુલાકાત
આજ તું ના જાતી…
ના જાતી… ના જાતી…
હો.. પૂનમની પ્યારી પ્યારી રાત ના જાતી…

જાગી છે પ્રિત્ત મારી જન્મો જનમની, રમશું રે રાતભર રંગમાં
જાવ જાવ સખીઓ થાશે રે મોડું, સાજન છે કોઇનાં સંગમાં
મને કરવા દોને થોડી વાર, મારી પ્રિતમ સાથે છે મુલાકાત
આજ તું ના જાતી…
ના જાતી… ના જાતી…
હો.. પૂનમની પ્યારી પ્યારી રાત ના જાતી…

આંખો રડી પડી અને રેલાય છે અવાજ

આંખો રડી પડી અને રેલાય છે અવાજ,
છે બંધ હોઠ તો ય વહી જાય છે અવાજ.

બોલ્યાં તમે એ વાતને વર્ષો થઈ ગયાં,
દિલમાં હજીય કેમ એ પડઘાય છે અવાજ !

નહિતર આ અંધકારમાં રસ્તો નહીં જડે,
થઈને પ્રકાશ કોઈનો પથરાય છે અવાજ.

છે એમનાથી તો એ પરિચિત ઘણો છતાં,
દિલની છે વાત એટલે શરમાય છે અવાજ.

હોઠોનું સ્મિત, આંખના મદમસ્ત ઈશારા,
શબ્દો વિનાય આજ તો સંભળાય છે અવાજ !

દિલની દીવાલો ગુંજતી થઈ જાય છે ‘મહેક’,
જો એની યાદનો કદી અથડાય છે અવાજ.

Say Sorry, My Son! Say Sorry

Say Sorry, My Son! Say Sorry…
Say Sorry, My Son! Say Sorry…
છ છ કલાક સ્કૂલ, ત્રણ ત્રણ કલાક ટ્યુશન,
ને તોયે આ નોટ તારી કોરી…
Say Sorry, My Son! Say Sorry…

ઘસી-ઘસી પીવડાવી અઢળક બદામ,
અને માથે તે ચોપડ્યું ઘી..
યાદદાસ્ત માટે શંખપુષ્પીની
કાંઇ બાટલીઓ પેટમાં ભરી.

કેમે કરી યાદ ના રહેતું તને લેસન,
યાદ રાખે તું સીરીયલની સ્ટોરી…
Say Sorry, My Son! Say Sorry…

પંખીઓ બચ્ચાને ઊડતા શીખવે,
માણસ બચ્ચાને આપે પિંજરું,
મમ્મી તો મોરની પ્રેક્ટીસ કરાવે,
થાય બાળકને ટહુકા ચીતરું.

મમ્મી ક્યાં જાણે કે કોઈ નોટબુકમાં
બાળક લાવ્યું છે આભ આખું દોરી…
Say Sorry, My Son! Say Sorry…

તારે હો ઊંઘવું ને ત્યારે જગાડું
ને જાગવું હો ત્યારે સુવડાવું,
પરીઓના દેશમાંથી ઊડતો ઝાલીને
તને રીક્ષામાં ખીચોખીચ ઢાસું.

ભણતરનો ભાર એવો દફતરનો ભાર,
જાણે ઊંચકે મજૂર કોઈ બોરી…
Say Sorry, My Son! Say Sorry…

तुलसीदास के दोहे

तुलसी अपने राम को, भजन करौ निरसंक

आदि अन्त निरबाहिवो जैसे नौ को अंक ।।

आवत ही हर्षे नही नैनन नही सनेह!

तुलसी तहां न जाइए कंचन बरसे मेह!!

तुलसी मीठे बचन ते सुख उपजत चहु ओर!

बसीकरण एक मंत्र है परिहरु बचन कठोर!!

बिना तेज के पुरूष अवशी अवज्ञा होय!

आगि बुझे ज्यों रख की आप छुवे सब कोय!!

तुलसी साथी विपत्ति के विद्या, विनय, विवेक!

साहस सुकृति सुसत्याव्रत राम भरोसे एक!!

काम क्रोध मद लोभ की जो लौ मन मैं खान!

तौ लौ पंडित मूरखों तुलसी एक समान!!

राम नाम मनि दीप धरु जीह देहरी द्वार!

तुलसी भीतर बहारों जौ चाह्सी उजियार!!

नाम राम को अंक है , सब साधन है सून!

अंक गए कछु हाथ नही, अंक रहे दस गून!!

प्रभु तरु पर, कपि डार पर ते, आपु समान!

तुलसी कहूँ न राम से, साहिब सील निदान!!

हरे चरहिं, तापाहं बरे, फरें पसारही हाथ!

तुलसी स्वारथ मीत सब परमारथ रघुनाथ!!

तुलसी हरि अपमान तें होई अकाज समाज!

राज करत रज मिली गए सकल सकुल कुरुराज!!

राम दूरि माया बढ़ती , घटती जानि मन मांह !

भूरी होती रबि दूरि लखि सिर पर पगतर छांह !!

राम राज राजत सकल धरम निरत नर नारि!

राग न रोष न दोष दुःख सुलभ पदारथ चारी!!

चित्रकूट के घाट पर भई संतान की भीर !

तुलसीदास चंदन घिसे तिलक करे रघुबीर!!

तुलसी भरोसे राम के, निर्भय हो के सोए!

अनहोनी होनी नही, होनी हो सो होए!!

नीच निचाई नही तजई, सज्जनहू के संग!

तुलसी चंदन बिटप बसि, बिनु बिष भय न भुजंग !!

ब्रह्मज्ञान बिनु नारि नर कहहीं न दूसरी बात!

कौड़ी लागी लोभ बस करहिं बिप्र गुर बात !!

फोरहीं सिल लोढा, सदन लागें अदुक पहार !

कायर, क्रूर , कपूत, कलि घर घर सहस अहार !!

तुलसी पावस के समय धरी कोकिलन मौन!

अब तो दादुर बोलिहं हमें पूछिह कौन!!

मनि मानेक महेंगे किए सहेंगे तृण, जल, नाज!

तुलसी एते जानिए राम गरीब नेवाज!!

होई भले के अनभलो,होई दानी के सूम!

होई कपूत सपूत के ज्यों पावक मैं धूम!!

જુના જમાનાની વાત

જુના જમાનાની વાત છે... બધી વાર્તામાં હોય તેમ એક રાજા હતો... અને એ રાજા પણ એવરેજ રાજાઓની જેમ કાચા કાનનો જ હતો. તેની મોટામાં મોટી ખામી એ હતી કે એ હંમેશા બીજાની વાત પર તરત જ ભરોસો મૂકી દેતો હતો, પછી ભલે એ વાત સારી હોય કે નુકશાનકારક હોય... રાજાને કરવું એટલે કરવું. એક વખત બન્યું એવું કે રાજાના અમુક મળતિયાઓએ રાજા પાસે એક ભરવાડની ખુબ પ્રશંશા કરી અને રાજાને એ ભરવાડને મળવાનું મન થયું. રાજાએ તરત જ સૈનિકોને મોકલ્યા અને એ ભરવાડને દરબારમાં આવવાનું કહેણ મોકલ્યું. ભરવાડ તો બીકનો માર્યો થરથરતો દરબારમાં હાજર થયો. રાજાએ ઉભા થઈને એ ભરવાડનું અભિવાદન કર્યું અને ભરવાડને પોતાના સિંહાસનની બાજુના આસન પર બેસવાનો આદેશ આપ્યો. ભરવાડ તો બિચારો આભો જ બની ગયો કે આ શું? રાજા મને કેમ આટલું બધું માન આપે છે? ભરવાડના મનમાં અનેક વિચારો આવવા માંડ્યા... હજુ ભરવાડ વધારે કંઈ વિચારી શકે તે પહેલાં જ રાજાએ અચાનક જાહેર કર્યું કે હું આ ભરવાડને આપણા રાજ્યનો ખજાનચી ઘોષિત કરું છું. ભરવાડ તો ભયંકર આશ્ચર્યમાં પડી ગયો પણ પછી તરત જ પરિસ્થિતિ પામીને મનમાં કંઇક વિચાર કરીને રાજાના આ નિર્ણયને સ્વીકારી લીધો અને રાજાની આજ્ઞા લીધી. એ એ ભરવાડને અને તેના પરિવારને રાજાએ પોતાના રાજમહેલમાં જ રહેવાની વ્યવસ્થા કરી આપી. બીજા દિવસે ભરવાડ વડીલોની આજ્ઞા લઈને અને પોતાના પરિવારને મુકીને એકલો જ રાજમહેલમાં પોતાના નિવાસસ્થાનમાં રહેવા આવી ગયો.

રાજ્યના ખજાનચી તરીકે એ ભરવાડ ખુબ નિષ્ઠાથી કર્યા કરવા લાગ્યો અને પોતે રાજ્યની અર્થ-વ્યવસ્થા બાબતે નિષ્ણાત સાબિત થયો અને રાજ્યની આવકમાં ખુબજ વધારો થયો. રાજા પણ એ ભરવાડના કાર્યથી અતિશય ખુશ હતો. પણ રાજાનો સ્વભાવ ભરવાડ બખૂબી જાણતો હતો આથી એ કોઈપણ પરિસ્થિતિ માટે સજ્જ હતો. બધું ખુબ સરસ ચાલતું હતું. પણ થોડા સમય પછી ભરવાડનું ખુબ સારું કાર્ય જોઈને રાજ્યના અન્ય કારભારીઓ તેની ખુબ ઈર્ષા કરવા માંડ્યા હતા.

હવે ભરવાડ જે નિવાસસ્થાનમાં રહેતો હતો તેમાં એક સાવ નાનકડી બંધ ઓરડી હતી અને એ ઓરડીને ભરવાડ હંમેશા તાળું મારીને રાખતો હતો . પણ રોજ સવારે દરબારમાં આવતા પહેલાં ભરવાડ એ ઓરડીનું તાળું ખોલી તેની અંદર જઈને અંદરથી ઓરડી બંધ કરી થોડીવાર એ ઓરડીમાં કંઇક કરે અને થોડીવારમાં બહાર આવીને પાછો એ ઓરડીને તાળું વાસી દે.

ભરવાડની આ રોજની પ્રક્રિયા બધાને કંઇક શંકાસ્પદ લાગવા માંડી હતી અને એ વાત અન્ય ઈર્ષાળુ કારભારીઓ અને મંત્રીઓના ધ્યાનમાં આવી ગઈ. બધાએ ભેગા થઈને રાજાના કાન ભંભેર્યા કે આ ભરવાડ તો ચોર છે અને રાજ્યના ખજાનામાંથી ધન ચોરી કરીને રોજ આ ઓરડીમાં ધન ભેગું કરે છે. રાજાએ પણ એ ભરવાડ પર નજર રાખી અને વાતની ખાતરી કરી અને વિચાર્યું કે નક્કી આ ભરવાડે રાજ્યના ખજાનામાંથી ખુબ ધન એકઠું કરી લીધું હશે. રાજાએ મનોમન નક્કી કરી લીધું કે આ ભરવાડને ખજાનચી પદેથી હટાવી અને જેલમાં નાખી દેવો.

બીજા દિવસે સવારે દરબાર ભરાયો અને જયારે ભરવાડ દરબારમાં હાજર થયો કે તરત જ રાજાએ સૈનિકોને ફરમાન કર્યું કે આ ભરવાડને પકડી લો અને જેલમાં પૂરી દો. સૈનિકોએ તરતજ ભરવાડના હાથ-પગમાં બેડીઓ પહેરાવી દીધી. રાજાએ ભરવાડને કહ્યું કે તારા નિવાસસ્થાન પરની ઓરડીમાં તે જે ધન એકઠું કર્યું છે તે હાજર કર. ભરવાડે પરિસ્થિતિ પામી લીધી અને મુસ્કુરવા લાગ્યો... રાજાને થયું કે આ ભરવાડ કેમ હસે છે એટલે રાજાએ ભરવાડને હસવાનું કારણ પૂછ્યું. ભરવાડ કહે કે એ ઓરડીમાં ખુબ મોટો ખજાનો છે અને એ ખજાનો જો તમારે જોવો હોય તો તમે જાતે જ ચાલો.

એ ભરવાડ, રાજા, અન્ય કારભારીઓ, મંત્રીઓ, સૈનિકો... બધાનો રસાલો ભરવાડના નિવાસસ્થાને પહોચ્યો અને ભરવાડે બધાની હાજરીમાં પેલી અંધારી ઓરડી ખોલી... ઓરડીમાંના ખજાનાને જોઈને રાજા ખુબ આશ્ચર્યમાં પડી ગયો. રાજાએ જોયું તો એ ઓરડીમાં એક મોટો અરીસો હતો, અને બાજુમાં ખીંટી પર ભરવાડનો મેલો-ઘેલો પહેરવેશ અને માથે બાંધવાનું ફાળિયું ટીંગાડેલા હતા અને નીચે ભરવાડની જૂનીપુરાણી મોજડી પડી હતી. આ જોઈને રાજા અને તેના મંત્રીઓ તેમજ કારભારીઓ અને સિપાહીઓ મૂંઝાઈ ગયા. રાજાએ આશ્ચર્ય સાથે ભરવાડને પૂછ્યું કે “આ શું છે?”

ભરવાડે રાજાને જવાબ આપ્યો કે...

“આ હું છું...”

“મહારાજ... તમે ભલે બીજાના કહેવાથી મને રાજ્યનો ખજાનચી બનાવી દીધો પણ હું મારી મૂળ જાતને ભૂલવા નહોતો માંગતો”

“મને ખબર હતી કે એક દિવસ તો એવો આવશે ખરો જયારે હું ખજાનચી નહિ હોઉં અને ત્યારે જો હું મારી મૂળ જાતને ભૂલી ગયો હોઈશ તો હું સાવ નકામો થઇ જઈશ.”

“આ ઓરડીમાં આવીને રોજ હું મારા મૂળ સ્વરૂપને જોતો હતો અને પછી જ ખજાનચી બનતો હતો.”

“મને ખજાનચી તરીકેનું અભિમાન ન આવે એટલા માટે હું રોજ સવારે મારો આ મૂળ પહેરવેશ પહેરીને મારા પોતાના ભરવાડ તરીકે દર્શન કરતો હતો... આ અરીસો... આ મારા પોતાના કપડા, મારી મોજડી... મને મારા મૂળ સ્વરૂપના દર્શન કરાવતા હતા.”

“બસ મહારાજ... મારું ખજાનચી તરીકેનું કાર્ય અહી પૂરું થાય છે...”

આટલું કહી ભરવાડે રાજ્યના ખજાનાની ચાવીઓ રાજાના હાથમાં સોપી દીધી... રાજાની આંખમાં આંસુ આવી ગયા અને રાજાએ સૈનિકોને ભરવાડની બેડીઓ ખોલી નાખવાની સુચના આપી.

બેડીઓથી મુક્ત થઈને ભરવાડ પેલી ઓરડીમાં ગયો અને પોતાના જુના કપડા પહેરીને બહાર આવ્યો.

બહાર આવીને ભરવાડે રાજાને પ્રણામ કર્યા અને કહ્યું...

“હવે હું મારા ઘરે જાઉં છું...”

આટલું કહી ભરવાડ ચાલતો થયો...

(વાર્તાનો સાર કહેવાની જરૂર નથી... બધા સમજી ગયા હશે...)

ઈશ્વર ક્યાં છે ?…

ઈશ્વર ક્યાં છે ?…

એક વખત એક જિજ્ઞાસુ ભક્તે એક જ્ઞાનીને પૂછ્યું: ‘મહાશય, ભગવાનનું રૂપ કેવું છે ? તેઓ ક્યાં રહે છે અને આપણે એને ક્યાં જોઈ શકીએ ?’

જ્ઞાની પુરુષે કહ્યું: ‘ઈશ્વર સર્વત્ર રહેલો છે. દરેકેદરેક પદાર્થમાં રહેલો છે. તે આનંદમય, સર્વજ્ઞ અને શાશ્વત છે; તે તારો આત્મા છે.’

એ સાંભળીને ભક્તે પૂછ્યું: ‘જો ઈશ્વર આવોં હોય તો હું એને કેમ જોઈ શકતો નથી ? અને એની પ્રત્યક્ષ અનુભૂતિ કેમ કરી શકતો નથી ?’

જ્ઞાનીએ ઉત્તરમાં કહ્યું: ‘ઈશ્વર સર્વમાં રહેલો છે. તે તમારામાં અને તમારાં મનમાં પણ રહેલો છે. પણ તમારૂ મન એની સાથે લાગેલું નથી. તમારૂ મન તો પ્રપંચમાં ફસાયેલું છે.’

આ રીતે જ્ઞાની પુરુષે વિવિધ રૂપે ઉપસ્થિતિની વાત જિજ્ઞાસુનાં ગળે ઉતારવાનો પ્રયત્ન કર્યો, પણ એ ભાઈ તો એને કંઈ સમજી ન શક્યા અને એને ઈશ્વરનો સાક્ષાત્કાર ના થયો.

પછી જ્ઞાની પુરુષે ભક્તને કહ્યું: ‘ભાઈ, તું હરિદ્વાર જા. ત્યાં ગંગા નદીમાં એક વિચિત્ર રંગની માછલી હોય છે અને માણસની જેમ વાત કરે છે. એ માછલી તને સાચો જવાબ આપશે.’

પછી જિજ્ઞાસુ ભાઈ જ્ઞાની પુરુષનાં ચરણોનો સ્પર્શ કરીને તેમને પ્રણામ કર્યા અને નીકળી પડ્યાં હરિદ્વારની યાત્રાએ. ગંગાના કિનારે એ તો પેલી વિચિત્ર માછલીના આગમનની રાહ જોતો હતો. જે જે માછલી એની પાસે આવતી એને પૂછતો: ‘ઈશ્વર ક્યાં છે અને હું મારી સગી આંખે કેમ જોઈ શકું ?’

થોડીવાર પછી એ વિચિત્ર માછલી આવી અને એણે જિજ્ઞાસુ ભક્તને પૂછ્યું: ‘તું ક્યાંથી આવે છે ?’ ભક્તે કહ્યું કે એક જ્ઞાનીએ મને ઈશ્વર ક્યાં છે અને હું નજરે કેમ જોઈ શકું એ વિષે પૂછવા તમારી પાસે મોકલ્યો છે.

માછલી બોલી: ‘ભાઈ. હું છેલ્લા સાત દિવસથી તરસી છું. તું જ મને કહે મને પાણી ક્યાંથી મળશે ?’

માછલીના આ શબ્દો સાંભળીને પેલો ભક્ત તો ખડખડાટ હસ્યો અને કહ્યું: ‘અરે મુરખ, તું પાણી ની સપાટી પર છો. તારી ઉપર, નીચે બધી બાજુએ પાણી અને પાણી જ છે,’

જ્યારે ભક્તે હસતા હસતા આ વાત કરી ત્યારે માછલીએ ગંભીરતાથી કહ્યું: ‘અરે ભાઈ, તુંયે જેવો મુરખ છો. જે ઈશ્વર તું શોધે છે, તે તારી ઉપર, નીચે, સર્વત્ર રહેલો છે અને તારામાં જ એ રહે છે.’

ભક્તને આ ઉત્તરથી થોડોક સંતોષ તો થાયો. પણ પૂછ્યું: ‘તો પછી હું એ આનંદમયી ઈશ્વરને કેમ જોઈ શકતો નથી ? શા માટે આટલો બધો દુ:ખી છું ?’

માછલીએ જવાબ આપ્યો: ‘મારો પણ એવો જ પ્રશ્ન છે. જ્યારે પાણી મારી આજુબાજુ સર્વત્ર રહેલું છે, તો પછી હું શા માટે તરસી છું ? શા માટે મારી તરસ છીપતી નથી ?’

માછલીની દેહ રચના વિષે ભક્તને ખ્યાલ હતો. જ્યાં સુધી પોતાનું મોઢું ઊંચે રાખીને નદીમાં સહેલ્તિ રહે ત્યાં સુધી પાણી એનાં મોઢામાં આવી ન શકે. પોતાની તરસને છીપાવવા માટે તો એણે પોતાનું મોઢું પાણીમાં ડૂબાડવું પડે. જો માછલીનાં દેહની રચના/વ્યવસ્થા આવી ન હોત તો બધુંય પાણી માછલીના મોઢામાં સરળતાથી ઘૂસી જાત અને પાણીના મારાથી માછલી મરી જાત.

એટલે ભક્તે કહ્યું: ‘તારું મોઢું પાચળ ફેરવ અને તારી તરસને છીપાવ.’ આ સાંભળીને માછલીએ ભક્તને કહ્યું: ‘જેમ મારે મારી તરસ છીપાવવા/સંતોષવા મારા મોઢાને પાછળ ફેરવવું પડે છે તેમ તારે ભગવાનના દર્શન કરવા માટે અંતરાત્માને જોવો પડે. ઈશ્વરનાં દર્શન કરવા તારી ઈચ્છાઓ ત્યજવી પડે. એટલેકે આવાં પ્રપંચ પદાર્થોમાંથી તારે તારું મન પાછું ખેંચીને આનંદમય ઈશ્વર તરફ વળવું પડે. તો જ તારા દુ:ખશોકનો અંત આવે.’

મૃત્યુ અને જીવનનું રહસ્ય

સમયાંતરે આ દુનિયામાં કેટલાક એવા નરરત્નો, તત્વજ્ઞાનીઓ અને યોગીઓએ જન્મ લીધો છે જેમણે પોતાના જીવનકાળમાં આ મહત્વના રહસ્યને ઉકેલ્યું છે. આવા આત્મજ્ઞાની મહાપુરુષો સમાધિના ઉચ્ચતમ સ્તર પર પહોંચીને સમયના બંધનમાંથી મુક્ત બને છે અને એવી અવસ્થામાં પહોંચે છે કે જ્યાં સમયનો અવરોધ તેમને નડતો નથી.

દુનિયાના દરેક મનુષ્યના મનમાં ક્યારેક તો એ પ્રશ્ન ઉદ્ભવે જ છે કે છેવટે મૃત્યુ અને જીવનનું રહસ્ય શું છે? જ્યારે પણ મનમાં મૃત્યુ વિષે વિચાર આવે છે કે કોઇ મૃત્યુ પામેવી વ્યક્તિને નીહાળીએ છીએ ત્યારે મન રોમાંચિત થઇ ઉઠે છે કે આખરે આ મૃત્યુ છે શું? શું થાય છે મૃત્યુ બાદ ?

મૃત્યુને લઇને વિશ્વભરમાં અલગ-અલગ પ્રકારની વાતો અને માન્યતાઓ પ્રચલિત છે. આમાંની મોટાભાગની માન્યતાઓ અને ધારણાઓ કાલ્પનિક હોય છે જેનો વાસ્તવિકતા સાથે કોઇ સંબંધ નથી હોતો.

પરંતુ સમયાંતરે આ દુનિયામાં કેટલાક એવા નરરત્નો, તત્વજ્ઞાનીઓ અને યોગીઓએ જન્મ લીધો છે જેમણે પોતાના જીવનકાળમાં આ મહત્વના રહસ્યને ઉકેલ્યું છે. આવા આત્મજ્ઞાની મહાપુરુષો સમાધિના ઉચ્ચતમ સ્તર પર પહોંચીને સમયના બંધનમાંથી મુક્ત બને છે અને એવી અવસ્થામાં પહોંચે છે કે જ્યાં સમયનો અવરોધ તેમને નડતો નથી.

અને માટે જ આ અવસ્થામાં પહોંચીને તે સરળતાથી જાણી શકે છે કે મૃત્યુ પહેલાનું જીવન શું હતું અને મૃત્યુ બાદ જીવનની ગતિ શું હશે.આવા જ મહાન સિદ્ધ યોગીઓનું સ્પષ્ટ કહેવું છે કે કાળની જેમ જ જીવન અનંત છે. જીવનનો ન તો ક્યારેય પ્રારંભ થાય છે કે ન ક્યારેય અંત. લોકો જેને મૃત્યુ કહે છે તે માત્ર શરીરનો અંત છે જે પ્રકૃતિના પાંચ તત્વો પૃથ્વી, વાયુ, જળ, અગ્નિ અને આકાશનું બનેલું હતું.

સરમુખત્યાર હિટલરની પ્રેમકથાઓ

જો ક્યાંય હિટલરની વાત નીકળે તો તરત જ નજર સમક્ષ માનવતાના દુશ્મનસમા એક નિર્દયી અને ઘાતકી સરમુખત્યારનો ચહેરો આપણી નજર સમક્ષ તરી આવે છે. હિટલર એક એવો વ્યક્તિ, જેના ભારે અવાજથી ભલભલો મજબૂત હૃદયનો માનવી પણ ડરી જાય છે, શરીર ધ્રુજવા લાગે છે. પરંતુ લોકો એ નથી જાણતા કે પોતાના અસંખ્ય વિરોધીઓનો અવાજ રૂંધી નાખનાર વ્યક્તિ મહિલાઓની બાબતમાં નરમ વલણ ધરાવતો હતો. અનેક યુવતીઓ હિટલરની પાછળ ઘેલી નથી.

હિટલર તેના રંગીન અને મોજીલા સ્વભાવને લીધે ફિલ્મ જગતની તે વખતની ઘણી જાણીતી અભિનેત્રીઓ સાથે પ્રેમની બધી જ સીમાઓ પાર કરી ચૂક્યો હતો. જો કે ત્રણ યુવતી સાથેના તેના પ્રેમ પ્રસંગો અન્ય યુવતીઓ સાથેના પ્રેમ પ્રસંગો કરતા જુદા જ તરી આવે છે. આ ત્રણ યુવતીઓ હતી ઈવા બ્રોન, ગેલી રોબલ અને રેનાટ મુલર. તેને એક સંયોગ જ કહો કે આ ત્રણેય યુવતીઓએ આત્મહત્યા કરી હતી. એટલું જ નહીં તેમના પ્રેમી એટલે કે હિટલરે પણ આત્મહત્યા કરીને જીવનનો અંત આણ્યો હતો.

ત્રણેય યુવતીઓમાંથી હિટલરના ઈવા બ્રોન સાથેના પ્રેમ સંબંધો સૌથી લાંબો સમય ચાલ્યા હતાં. એક લાંબી પ્રતીક્ષા પછી હિટલર અને ઈવા બ્રોન લગ્નના તાંતણે બંધાયા હતાં. પરંતુ લગ્નના ગણતરીના કલાકોમાં જ ઈવા બ્રોને સાઈનાઈડ ખાઈને આત્મહત્યા કરી લીધી. નાઝી પાર્ટીએ હંમેશા હિટલરના પ્રેમ સંબંધોને ગુપ્ત રાખવાનો પ્રયત્ન કર્યો. બીજી તરફ હિટલર પોતે પણ તેના ભાષણોમાં તે જર્મન લોકો સાથે પ્રણય સુત્રમાં બંધાયેલો હોઈ અપરણીત હોવાનું કહેતો.

ઈવા બ્રોન સિવાય રીનાટ મુલર સાથેના હિટલરના પ્રેમ સંબંધો પણ ચર્ચાસ્પદ બન્યા હતા. રીનાટ દાશિનના સમુદ્ર કિનારે એક ફિલ્મનું શૂટિંગ કરી રહી હતી તે વખતે બંને વચ્ચે પરિચય થયો, આગળ જતા આ પરિચય પ્રેમમાં પરિણમ્યો. પરંતુ હિટલરના વ્યવહારે બંનેના સંબંધો તણાવપૂર્ણ બનાવી નાંખ્યા અંતે તણાવને લીધે મુલાટ મોર્ફિનની કુલતમાં સપડાઈ અને તેને સેનેટોરિયમ મોકલી દેવાઈ. 1 ઑક્ટોબર 1937ના રોજ સેનેટોરિયમની બહાર તેણે કારમાંથી ચાર અધિકારીઓને ઉતરતા જોયા અને ડરીને તેણે બારીમાંથી કૂદીને જીવન ટૂંકાવ્યું.

હિટલરના ગેલી રોબલ સાથેના પ્રેમ સંબંધો પણ ખાસ્સા ચર્ચાને ચગડોળે ચઢ્યા. ગેલી તેની ભાણી હતી. 40 વર્ષની ઉંમરે હિટલર તેની ભાણી ગેલી પ્રત્યે આકર્ષાયો. હિટલરને કોઈ ગેલી તરફ આંખ ઉઠાવીને પણ જોતું તે પસંદ ન હતું. બંને એકબીજાના પ્રેમમાં પાગલ થયા. પરંતુ આગળ જતા બંને એકબીજા પર વિશ્વાસઘાતનો આક્ષેપ કરતા રહ્યા. 16-17 વર્ષની અણસમજુ કિશોરી ગેલી હિટલર માટે ગળાના ફાંસા જેવી બની ચૂકી હતી. હિટલર અને ગેલી અવારનવાર પિની મર્સીડિઝ કારમાં ફરવા જતા. હિટલર હેમ્બર્ગ જઈ રહ્યો હતો તે વખતે તેની ગેલી સાથે બોલાચાલી થઈ. ગેલી તેને રોકવા માંગતી હતી. હિટલરે કારમાં બેસતી વખતે મોટા અવાજે કહ્યું, હું તને છેલ્લી વખત ના પાડી રહ્યો છે. તેના જતાની સાથે જ ગેલીએ ગોળી મારીને આત્મહત્યા કરી લીધી.

ઈવા બ્રોન હિટલરના અંગત ફોટોગ્રાફર હેનરીખ હોફમેનની અંગત મદદનીશ હતી. 1932માં તેની અને હિટલરની મુલાકાત થઈ હતી. આખરે ઈવાએ હિટલરથી આકર્ષાઈને તેની સાથે રહેવાનો નિર્ણય લીધો. ગેબી રોબલના મૃત્યુ પછી હિટલર અને ઈવા એકબીજાની નજીક આવ્યા. જો કે ઈવા સાથેના સંબંધો દરમિયાન હિટલરના બીજી અનેક યુવતીઓ સાથે સંબંધ બંધાયા. હિટલર ફિલ્મ અભિનેત્રીઓ પાછળ ઘેલો હતો. તેના લીધે ઈવાએ એક વખત આત્મહત્યા કરીને તેની જીવનલીલા સંકેલવાનો પ્રયત્ન કર્યો. પરંતુ ડૉક્ટરોએ તેને મૃત્યુના મુખમાંથી ઉગારી લીધી. આ ઘટનાને લીધે ઈવા અને હિટલર વચ્ચેનો તણાવ ઓછો થયો. હિટલરે ઈવા બ્રાનને ખુશ રાખવા બીજી યુવતીઓને મળવાનું પણ ઓછું કરી નાંખ્યું.

હિટલરનો ઈવા સાથેનો વ્યવહાર આશ્વર્યજનક હતો. હિટલરના અશોભનીય વર્તનના લીધે તેની આસપાસના લોકો અજુગતો અનુભવ કરતા. હિટલરે ક્યારેય બાળકોની ખેવના ન રાખી. તેણે અનેક લોકોને કહ્યું કે જો તેને બાળકો હશે તો ચોક્કસપણે તેઓ પ્રતિભાશાળી નહીં હોય અને તેમના ગુણો પણ પિતા જેવા નહીં હોય. જો એવું કંઈ બન્યું તો તેનું જીવન નિરાશાજનક બની જશે. છતાંય ઈવાનો હિટલર પ્રત્યેનો પ્રેમ કે વિશ્વાસ લેશમાત્ર ઓછો ન થયો. 1944ના કાવતરાંમાં બચી ગયા પછી ઈવાએ હિટલરને એક લાગણીસભર પત્ર લખ્યો હતો. તેની કેટલીક પંક્તિઓ આ પ્રમાણે છે, "અમારી પહેલી મુલાકાત પછી જ મેં જીવનના છેલ્લા શ્વાસ સુધી હું હિટલર સાથે જ રહીશ એવું નક્કી કરી લીધું હતું. હું માત્ર હિટલરના પ્રેમ માટે જ જીવું છું."

એક લાંબા અરસા સુધી હિટલરની પ્રતીક્ષા કરનાર ઈવા આખરે 29 એપ્રિલ 1945ના રોજ હિટલર સાથે લગ્નગ્રંથિથી જોડાઈ. સ્થાનીય મેજીસ્ટ્રેટે બંનેના લગ્ન કરાવ્યા. એ વાત જુદી છે કે તેમના લગ્નસંબંધો માત્ર ગણતરીના કલાકો સુધી જ ટકી શક્યા. તે વખતે સોવિયેટ સૈનિકો હિટલરના ભૂગર્ભ બંકરથી થોડે જ છેટે રહ્યા હતા. આખરે હિટલર અને ઈવાએ આત્મહત્યા કરવાનો નિર્ણય લીધો. તેણે સાઈનાઈડની ગોળી ખાઈને મોતને ગળે વળગાળ્યું. હિટલરે પણ ઈવાના પગલે પગલે પહેલા સાઈનાઈડની ગોળી ખાધી. ત્યારબાદ તેણે 7.65 એમ.એમ.ની પિસ્ટલથી માથામાં ગોળી મારી. આ રીતે ઈવા બ્રોન અને એડોલ્ફ હિટલરની પ્રેમ ગાથાનો અંત આવ્યો.

कबीर के दोहे

चाह मिटी, चिंता मिटी मनवा बेपरवाह ।
जिसको कुछ नहीं चाहिए वह शहनशाह॥

माटी कहे कुम्हार से, तु क्या रौंदे मोय ।
एक दिन ऐसा आएगा, मैं रौंदूगी तोय ॥

माला फेरत जुग भया, फिरा न मन का फेर ।
कर का मन का डार दे, मन का मनका फेर ॥

तिनका कबहुँ ना निंदये, जो पाँव तले होय ।
कबहुँ उड़ आँखो पड़े, पीर घानेरी होय ॥

गुरु गोविंद दोनों खड़े, काके लागूं पाँय ।
बलिहारी गुरु आपनो, गोविंद दियो मिलाय ॥

सुख मे सुमिरन ना किया, दु:ख में करते याद ।
कह कबीर ता दास की, कौन सुने फरियाद ॥

साईं इतना दीजिये, जा मे कुटुम समाय ।
मैं भी भूखा न रहूँ, साधु ना भूखा जाय ॥

धीरे-धीरे रे मना, धीरे सब कुछ होय ।
माली सींचे सौ घड़ा, ॠतु आए फल होय ॥

कबीरा ते नर अँध है, गुरु को कहते और ।
हरि रूठे गुरु ठौर है, गुरु रूठे नहीं ठौर ॥

माया मरी न मन मरा, मर-मर गए शरीर ।
आशा तृष्णा न मरी, कह गए दास कबीर ॥

रात गंवाई सोय के, दिवस गंवाया खाय ।
हीरा जन्म अमोल था, कोड़ी बदले जाय ॥

दुःख में सुमिरन सब करे सुख में करै न कोय।
जो सुख में सुमिरन करे दुःख काहे को होय ॥

सुख मे सुमिरन ना किया, दु:ख में किया याद ।
कह कबीर ता दास की, कौन सुने फरियाद ॥

लूट सके तो लूट ले, राम नाम की लूट ।
पाछे फिरे पछताओगे, प्राण जाहिं जब छूट ॥

जाति न पूछो साधु की, पूछि लीजिए ज्ञान ।
मोल करो तलवार का, पड़ा रहन दो म्यान ॥

धीरे-धीरे रे मना, धीरे सब कुछ होय ।
माली सींचे सौ घड़ा, ॠतु आए फल होय ॥

बडा हुआ तो क्या हुआ जैसे पेड़ खजूर।
पंथी को छाया नही फल लागे अति दूर ॥

पाँच पहर धन्धे गया, तीन पहर गया सोय ।
एक पहर हरि नाम बिन, मुक्ति कैसे होय ॥

कबीरा सोया क्या करे, उठि न भजे भगवान ।
जम जब घर ले जायेंगे, पड़ी रहेगी म्यान ॥

जग में बैरी कोई नहीं, जो मन शीतल होय ।
यह आपा तो ड़ाल दे, दया करे सब कोय ॥

जहाँ काम तहाँ नाम नहिं, जहाँ नाम नहिं वहाँ काम ।
दोनों कबहूँ नहिं मिले, रवि रजनी इक धाम ॥

कामी, क्रोधी, लालची, इनसे भक्ति न होय ।
भक्ति करे कोइ सूरमा, जाति वरन कुल खोय ॥

साधु ऐसा चाहिए जैसा सूप सुभाय।
सार-सार को गहि रहै थोथा देई उडाय॥

जो तोको काँटा बुवै ताहि बोव तू फूल।
तोहि फूल को फूल है वाको है तिरसुल॥

उठा बगुला प्रेम का तिनका चढ़ा अकास।
तिनका तिनके से मिला तिन का तिन के पास॥

सात समंदर की मसि करौं लेखनि सब बनराइ।
धरती सब कागद करौं हरि गुण लिखा न जाइ॥

साधू गाँठ न बाँधई उदर समाता लेय।
आगे पाछे हरी खड़े जब माँगे तब देय॥

Gal mitthi mitthi bol, Bajne de taashe dhol..

Gal mitthi mitthi bol, das kaano vich ghol
Bajne de taashe dhol, masti mein tu vi dol
Mann de naina tu khol
Chahat ke moti rol
Dil hunda ae anmol, ke daulat se na tol
Aa sohni tenu chaand ki main choodi pehrawa
Mainu kar de ishaara te main doli lai aanwa
Gal mitthi mitthi bol, das kaano vich gol
Bajne de taashe dhol, masti mein tu vi dol

Jaan le wo teri ada, kaise na koi ho fida
Tera ang sharara jaise maare lashkara sohniye
Dekhan ta dil dhadke, tann mein agan bhadke
Surat aisi mannmoni kitta dasta tu hai sohni heeriye
Gal mitthi mitthi bol, das kaano vich ghol
Bajne de taashe dhol, masti mein tu vi dol
Mann de naina tu khol
Chahat ke moti rol
Dil hunda ae anmol, ke daulat se na tol
Aa sohni tenu chaand ki main choodi pehrawa
Mainu kar de ishaara te main doli lai aanwa

Chahne wala hoon tera, dekh le idhar zara
Tu jo vekhe ik nazar kara lakhan da shukar sohniye
Dekh to tu keh ke mujhe, jaan bhi de dunga tujhe
Tera aisa hoon deewana, tune ab tak yeh na jaana heeriye
Gal mitthi mitthi bol, das kaano vich gol
Bajne de taashe dhol, masti mein tu vi dol
Mann de naina tu khol
Chahat ke moti rol
Dil honda ae anmol, je daulat se na tol
Aa sohni tenu chaand ki main choodi pehrawa
Mainu kar de ishaara te main doli lai aanwa
Gal mitthi mitthi bol, gal mitthi mitthi bol..